Uitblinkers kunnen zich volledig onderdompelen in waar ze mee bezig zijn en in een flow geraken. Ze hebben dan zo’n intense focus dat ze in een soort extase raken. Ze lijken precies te weten wat ze van het ene moment op het andere willen doen. Ze ervaren de positieve feedback die hun gevoel hun teruggeeft.
Het gebruikelijke gebabbel van de geest begint te vervagen en plaatst je in een niet-afgeleide zone. De gevoelens die onder normale omstandigheden je aandacht zouden opeisen (remming, honger, vermoeidheid of pijn) tellen niet. Het enige dat telt is je toewijding aan je project, je doel.
Kom in een flow
De mentale toestand van ‘flow’ komt het meest voor tijdens uitdagende en boeiende activiteiten. Csikszentmihalyi, de schrijver van het boek ‘Flow” zegt daarover: “De beste momenten in ons leven zijn niet de passieve, receptieve, ontspannen tijden … de beste momenten doen zich meestal voor als het lichaam of de geest van een persoon tot het uiterste wordt opgerekt in een vrijwillige poging om iets moeilijks en waardevols te bereiken.” Dat einde, betrokkenheid en concentratie zijn cruciaal voor het bereiken van de ‘flow’ toestand.
Volgens Csikszentmihalyi kan de menselijke geest tot 120 bits informatie per seconde verwerken. Wanneer we onszelf uitdagen met een taak, bereikt onze geest zijn volledige capaciteit. Als de betreffende activiteit iets is waar we van genieten en waar we goed in zijn, bereiken we een mentale flow – en het kan ons een extatisch, gemotiveerd en voldaan gevoel geven.
Beschouw het als een spel
Het grappige is dat dit heel vergelijkbaar is met de flow waarin je kunt raken als je helemaal in een spelletje opgaat.
Je hebt al eerder vastgesteld dat je deelneemt aan een spel ‘Life – the Game’. Wat was ook alweer kenmerkend aan een spel?
Alle spellen hebben vier kenmerkende eigenschappen, deze vind je ook terug in Life – the Game:
- een doel (je opdracht en tussentijdse doelen)
- spelregels (door mensen bedachte en universele
- een feedbacksysteem (hoe ver ben je op weg)
- en vrijwillige deelname.
Kies een doel
Het doel is het specifieke resultaat je als Uitblinker/speler zullen willen bereiken. Je opdracht en de subdoelen die je voor jezelf stelt sturen je aandacht en oriëntatie voortdurend. Het doel geeft je als speler een gevoel van doelgerichtheid.
Laat je door de regels uitdagen
De regels leggen beperkingen op aan hoe je als speler het doel kunt bereiken. Vaak stel je vast dat de voor de hand liggende manier om een doel te bereiken geblokkeerd is of slechts beperkt mogelijk is. Dit dwingt je om nog niet in kaart gebrachte mogelijkheden te verkennen. Spelregels lokken bij Uitblinkers creativiteit uit en bevorderen hun strategisch denken.
Check de feedback
Het feedbacksysteem vertelt je als Uitblinker hoe dicht je bij het bereiken van je doel bent. Dit kan in spellen de vorm aannemen van punten, niveaus, een score of een voortgangsbalk. In Life – the Game lijkt dat de meest basale vorm te zijn: “Het spel is afgelopen/het doel is bereikt wanneer …” Daarnaast heb je je gevoel als feedbackinstrument. Dit kon wel eens relevanter zijn dan een nuchtere constatering hoever je op weg bent naar je doel. In elk geval dient real-time feedback als een belofte aan jou als Uitblinker dat je doel haalbaar is, en het zorgt voor motivatie om te blijven spelen.
Ga vrijwillig obstakels te lijf
Vrijwillige deelname vereist dat je als deelnemer aan het spel willens en wetens het doel, de regels en de feedback accepteert. Alleen zo kun je aan het spel meedoen. En als ook anderen die factoren accepteren heb je een basis om met meerdere mensen efficiënt samenspelen.
Anders dan bij gewone spelletjes kun je niet naar believen besluiten aan een spel deel te nemen of het spel te verlaten. Bij je geboorte kom je erin en bij je overlijden stap je eruit.
Wat wel vrijwillig is dat je je committeert aan je eigen doelen. Omdat je ervoor kiest om obstakels aan te gaan kun je zelfs stressvol en uitdagend werk als veilige en plezierige activiteit ervaren, net als in gewone spelletjes.
Zo bezien heb je je ergens aan verbonden en kun je je toch vrij voelen omdat het je eigen keuze is.
Vergeet winnen
Het gaat er dus niet om om van iemand te winnen. (Vergelijk dit met het spelletjes Tetris, dat je niet kunt winnen. Het spel wordt gewoon moeilijker en moeilijker.)
In een goed computerspel speel je altijd op de grens van je vaardigheidsniveau. Net als tijdens jouw proces naar Uitblinkerschap.
Als je valt, voel je de drang om terug op te staan en hoger te klimmen. Dat komt omdat er vrijwel niets zo boeiend is als de ‘flow’ van werken op de grenzen van je mogelijkheden. Als je in een flow bent, zijn stoppen en winnen allebei onbevredigend.
Een game maakt je blij omdat het hard werken is dat je zelf kiest. En het blijkt dat bijna niets ons gelukkiger maakt dan goed, hard werken. Als je zo tegen Life – the Game aankijkt voelt het leven ‘speels’ aan. Je bent vrij én gecommitteerd.
